Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 775

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Obniżenie rangi stosunków dyplomatycznych między Estonią i Rosją

Estonia zażądała zmniejszenia liczby członków rosyjskiej misji dyplomatycznej w Tallinie, powołując się na zasadę równowagi w wielkości przedstawicielstw. W odpowiedzi 23 stycznia 2023 r. Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rosji ogłosiło, że wycofuje swojego ambasadora z Tallina i obniża rangę stosunków dyplomatycznych. Odtąd oba państwa będą reprezentowane...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 774

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: podpisy w sprawie referendum

Na tle głębokiego kryzysu politycznego, w jakim znajduje się bułgarska scena polityczna, ugrupowanie celebryty Sławiego Trifonowa – Jest Taki Naród (Има такъв народ, ITN) – zaczęło zbierać podpisy w sprawie referendum na temat zwołania Wielkiego Zgromadzenia Narodowego[1] w celu wprowadzenia zmian do ustroju politycznego państwa i przekształcenia...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 773

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Prorosyjscy serbscy ochotnicy na froncie w Ukrainie: przede wszystkim instrument propagandowy Kremla

Od 2014 r. w działaniach zbrojnych w Ukrainie po stronie prorosyjskich separatystów i samej Rosji biorą udział ochotnicy serbscy z regionu Bałkanów. Jakkolwiek ich liczbę trudno dokładnie określić, szacuje się, że grupę tę tworzy obecnie jedynie kilkadziesiąt osób. Z perspektywy potrzeb militarnych Rosji i skali prowadzonych działań wojennych jest to zatem...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 772

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: port w Koprze rozwija się z przeszkodami

Od kilku lat wzrasta rola, jaką w handlu środkowoeuropejskim odgrywa słoweński port Koper, znajdujący się nad północnym Adriatykiem. Jest on przedmiotem istotnych inwestycji, które w ciągu najbliższych dwóch lat mają zwiększyć jego potencjał przeładunkowy. Największym wyzwaniem pozostaje uruchomienie dodatkowej linii kolejowej, która umożliwiłaby znaczne...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 771

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Spór o status Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego w Ukrainie (cz. 2)

Inwazja Rosji na Ukrainę rozpoczęła na nowo dyskusje nad statusem Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego (UCP PM) w Ukrainie. Pretekstem do podjęcia konkretnych działań była sprawa intonacji prorosyjskiej pieśni w czasie nabożeństwa w Ławrze Peczerskiej w Kijowie. Przeprowadzone w jej efekcie masowe rewizje w budynkach cerkiewnych, aresztowania...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 770

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Spór o status Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego w Ukrainie (cz. 1)

Inwazja Rosji na Ukrainę rozpoczęła na nowo dyskusje nad statusem Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego (UCP PM) w Ukrainie. Pretekstem do podjęcia konkretnych działań była sprawa intonacji prorosyjskiej pieśni w czasie nabożeństwa w Ławrze Peczerskiej w Kijowie. Przeprowadzone w jej efekcie masowe rewizje w budynkach cerkiewnych, aresztowania...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 769

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: przyspieszony status kandydata do członkostwa w Unii Europejskiej – reakcje wewnętrzne, regionalne i międzynarodowe (cz. 2)

Jednym z kluczowych celów polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Bośni i Hercegowiny jest współpraca z Unią Europejską. Na przyspieszone uzyskanie przez BiH w dniu 15 grudnia 2022 r. statusu kandydata do UE wpłynął zarówno fakt nadania go w czerwcu 2022 r. Ukrainie i Mołdawii w związku z agresją Rosji na Ukrainę, jak i wewnętrzna niestabilność państwa. Celem UE...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 768

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: przyspieszony status kandydata do członkostwa w Unii Europejskiej – reakcje wewnętrzne, regionalne i międzynarodowe (cz. 1)

15 grudnia 2022 r. Komisja Europejska przyznała Bośni i Hercegowinie oficjalny status kandydata do Unii Europejskiej. Uzyskanie statusu kandydata postrzegane jest jako strategiczny krok UE wobec BiH ze względu na niestabilność tego państwa tak wewnętrzną, w kwestiach sporów ustrojowych, jak i międzynarodową, związaną z wpływami Rosji w Republice Serbskiej. Relacje...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 767

Agata Tatarenko - Zespół Wyszehradzki

Decydująca faza kampanii prezydenckiej w Republice Czeskiej

Pierwsza tura wyborów prezydenckich w Republice Czeskiej, która miała miejsce w dniach 13-14 stycznia 2023 r., wyłoniła dwóch ostatecznych kandydatów: byłego premiera i biznesmena Andreja Babiša (ANO) oraz Petra Pavla, bezpartyjnego byłego szefa Sztabu Generalnego Czeskich Sił Zbrojnych i byłego szefa Komitetu Wojskowego NATO. Pełnione przez nich w przeszłości...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 766

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: fiasko referendum w sprawie zmiany konstytucji w cieniu kryzysu politycznego

21 stycznia 2023 r. na Słowacji odbyło się referendum dotyczące zmiany konstytucji, które miało umożliwić rozwiązanie parlamentu i przeprowadzenie przedterminowych wyborów. Inicjatywę zgłosiły i promowały przede wszystkim lewicowe partie opozycyjne. Natomiast obóz rządowy i część opozycji zbojkotowały ten swoisty plebiscyt polityczny. Następnego dnia Słowacka...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 765

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

97 procent Węgrów uległo propagandzie i nie chce sankcji wobec Rosji

Niespełna 1,4 mln spośród 9,7 mln Węgrów wzięło udział w narodowych konsultacjach. Odbywały się one w okresie od połowy października do połowy grudnia 2022 r. Przybrały formę korespondencyjnego referendum, w którym można było wziąć udział poprzez udzielenie odpowiedzi na pytania tak w formie listownej, jak i elektronicznej. Rząd zapytał Węgrów o to, jaki...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 764

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: kontrowersyjny styl polityki prezydenta Milanovicia

Zoran Milanović jest politykiem wywołującym wiele kontrowersji. Krytykuje politykę UE wobec Ukrainy oraz sam układ instytucjonalny Wspólnoty. Jest także sceptyczny wobec dozbrajania Ukrainy i wprowadzania sankcji przeciwko Rosji. Jego wystąpienia na wewnętrznej scenie politycznej wiążą się z reguły z kontrowersyjnymi komentarzami pod adresem urzędującego premiera...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 763

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: uczestnictwo w Inicjatywie Trójmorza oraz relacje z Polską

Zmiana w obszarze bezpieczeństwa w Europie oraz kryzys gospodarczy i energetyczny, będące konsekwencją agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, znacząco wpłynęły na obecną sytuację geopolityczną regionu Europy Środkowej, w tym na politykę zagraniczną oraz politykę wewnętrzną Republiki Czeskiej. Przyjęte przez Polskę stanowisko wobec konfliktu zbrojnego w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 762

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska po pierwszej turze wyborów prezydenckich

W dniach 13 i 14 stycznia 2023 r. w Republice Czeskiej odbyła się pierwsza tura wyborów prezydenckich. Zakończone w sobotę 14 stycznia głosowanie wyłoniło dwóch kandydatów, którzy podejmą walkę o fotel prezydenta w drugiej turze, zaplanowanej na 27 i 28 stycznia. Pierwszą pozycję z największą liczbą głosów zajął były szef Komitetu Wojskowego NATO Petr Pavel,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 761

Michał Paszkowski | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nadmiarowe zyski firm naftowych: rozwiązania wprowadzone w państwach Europy Środkowej

Wiele europejskich przedsiębiorstw energetycznych działających w sektorach ropy naftowej, gazu ziemnego oraz węgla w ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy uzyskiwało znaczne dochody finansowe. W tej sytuacji UE zdecydowała się na interwencję w postaci tzw. składki solidarnościowej, czyli podatku nałożonego na nadmiarowe zyski tych przedsiębiorstw. W zamierzeniu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 760

Jan Muś - Zespół Bałkański

Nowa koalicja w Bośni i Hercegowinie

W Bośni i Hercegowinie po raz kolejny powstała wielka koalicja, w skład której wchodzą, zgodnie z wymogami konstytucyjnymi, przedstawiciele obydwu entytetów (Federacji BiH oraz Republiki Serbskiej) oraz trzech narodów konstytutywnych BiH (Boszniaków, Chorwatów i Serbów), współtworzących Bośnię i Hercegowinę. Koalicyjne porozumienie pomiędzy partiami chorwackimi a...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 759

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Kolejny wzrost napięcia w stosunkach między Serbią i Kosowem wokół północnego Kosowa: kryzys chwilowo zawieszony (cz. 5)

Narastający od lipca kryzys wokół północnego Kosowa doprowadził w grudniu 2022 r. do serbskich blokad drogowych, kolejnych niebezpiecznych incydentów oraz serii wzajemnych oskarżeń między Belgradem i Prisztiną. W wyniku działań mediacyjnych USA i UE pod koniec grudnia doszło jednak do częściowej deeskalacji, a lokalni Serbowie zlikwidowali blokady drogowe. Sytuacja...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 758

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Prezydencja Szwecji w Radzie Unii Europejskiej: priorytety w cieniu wojny rosyjsko-ukraińskiej

1 stycznia 2023 r. Szwecja po raz trzeci objęła półroczne przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Decydujący wpływ na obecną prezydencję i jej główne zadania ma inwazja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. W tym okresie Szwecja skoncentruje się na czterech obszarach priorytetowych. Prezydencja będzie również stanowiła wyzwanie dla nowego centroprawicowego gabinetu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 757

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Wsparcie dla rosyjskiej emigracji politycznej kontra bezpieczeństwo państw bałtyckich

Anulowanie prawa do nadawania rosyjskiej niezależnej stacji telewizyjnej „TV Deszcz”, która ze względów politycznych zawiesiła działalność w Rosji, a następnie wznowiła pracę na Łotwie, wpisuje się w debatę na temat bezpieczeństwa i tożsamości narodowej państw bałtyckich. Państwa bałtyckie, podobnie jak Polska, należą do grona, które wspiera procesy...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 756

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Niezależność „niezależnych” mediów rosyjskich na Łotwie

Na początku grudnia 2022 r. rosyjska niezależna stacja telewizyjna „TV Deszcz”, która od lipca kontynuowała na Łotwie swoją działalność, utraciła koncesję w tym państwie. Decyzję taką podjęła Krajowa Rada Mediów Elektronicznych (NEPLP), powołując się na porządek publiczny i względy bezpieczeństwa. Wzbudziło to sprzeciw zarówno dziennikarzy, którzy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 755

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Energetyczna reorientacja Mołdawii

Koniec 2022 r. pokazał, jak bardzo wzrosła odporność energetyczna Republiki Mołdawii. Jest to efekt wysiłków rządu tego państwa oraz UE z ostatnich kilkunastu miesięcy. Możliwości dokonania przez Rosję szantażu energetycznego znacznie spadły. Ponadto wzrasta pozycja Mołdawii wobec separatystycznego Naddniestrza. Zawiłości rozgrywki energetycznej. Około 2/3...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 754

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

System opieki zdrowotnej Ukrainy w warunkach wojny

Pełnowymiarowa inwazja Rosji spowodowała znaczne szkody w systemie opieki zdrowotnej Ukrainy. Zniszczenie infrastruktury medycznej, niemożność przestrzegania standardów profilaktyki i leczenia, niedobór personelu medycznego i leków oraz zakłócenia logistyki uniemożliwiają terminową opiekę medyczną ludności kraju. Jednak, mimo znacznych zniszczeń i ciągłych...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 753

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Kazachstan: wątpliwe źródło dostaw ropy naftowej do rafinerii w Europie Środkowej

Wejście w życie w dniu 5 grudnia 2022 r. sankcji Unii Europejskiej wobec Rosji, które uniemożliwiają import drogą morską ropy naftowej z tego państwa, wymusiło na rafineriach w Europie, w tym z państw Europy Środkowej, poszukiwanie alternatywnych gatunków, m.in. z Kazachstanu. Na dostawy surowca z tego państwa liczą rafinerie w Niemczech, jednak kierunek importu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Kometarze IEŚ 752

Zespół Bałkański - Zespół Bałkański

Państwa Europy Południowo-Wschodniej: podsumowanie 2022 roku

Tak jak pozostałe państwa europejskie, w minionym roku także państwa Europy Południowo-Wschodniej borykały się z wyzwaniami towarzyszącymi odbudowie popandemicznej gospodarki, wysoką inflacją oraz rosnącymi cenami surowców energetycznych. Problemy te pogłębiła agresja rosyjska na Ukrainę, która w sytuacji istniejących w regionie „zamrożonych” konfliktów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 751

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: eksperci pomysłem na rozwiązanie kryzysu politycznego

W obliczu permanentnego kryzysu politycznego, w jakim znajduje się bułgarska scena polityczna od 2021 r., główne ugrupowania polityczne szukają formuły, która pozwoli im uzyskać przewagę i przejąć władzę w państwie. Prezydent Rumen Radew powierzył misję utworzenia rządu prof. Nikołajowi Gabrowskiemu, lecz parlament odrzucił przygotowaną przez niego propozycję....

Więcej →