Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 452

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Kryzys na przejściach granicznych w Kosowie: wzrost napięcia i powrót do negocjacji

Kiedy 20 września 2021 r. władze Kosowa rozpoczęły implementację nowych regulacji w odniesieniu do tablic rejestracyjnych wydawanych przez władze Serbii, Serbowie z północnego Kosowa zablokowali drogi dojazdowe do przejść w Jarinje i Brnjaku. Największemu od lat kryzysowi w relacjach Kosowa i Serbii towarzyszyły wzajemne oskarżenia o naruszanie porozumień...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 451

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Koleje losu Rail Baltica: małe szanse na ukończenie prac w zakładanym terminie

Rail Baltica to jeden z kluczowych projektów infrastrukturalnych realizowanych w państwach bałtyckich. Przewiduje budowę nowej zelektryfikowanej linii dwutorowej o długości 870 km z połączeniem z Polską i z Finlandią. Główną cechą linii jest jej europejska szerokość toru (1435 mm), w przeciwieństwie do tej odziedziczonej po Imperium Rosyjskim (1520 mm)....

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Fot. KIES-450_Rozpoczęcie budowy połaczenia gazowego Polska-Słowacja

Komentarze IEŚ 450

Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Słowacja: kryzys cenowy i możliwe problemy z dostępem do gazu ziemnego

Obecnie istotnym wyzwaniem, przed którym stoi Słowacja, są szybko rosnące ceny nośników energii, w tym gazu ziemnego. Problem ten dotyka nie tylko wielkie przedsiębiorstwa, ale także odbiorców indywidualnych. Obok rosnących cen niepokojący jest też niski poziom wypełnienia magazynów gazu ziemnego. Podejmowane przez Rosję działania w kierunku zmniejszenia transportu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 449

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Amerykański gaz ziemny w państwach Europy Środkowej

W Europie, w tym także w państwach Europy Środkowej, występuje niedobór gazu ziemnego, co powoduje, że wiele z nich znajduje się w trudnej sytuacji. W chwili obecnej głównym dostawcą gazu ziemnego w regionie pozostaje Rosja. Jednak w przyszłości ważną rolę w demonopolizacji pozycji Rosji mogą odgrywać Stany Zjednoczone. Rozwijana od wielu lat w państwach Europy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 448

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: kryzys wewnętrzny w Socjaldemokratycznej Partii Chorwacji i jego wpływ na kształt chorwackiej sceny politycznej

Partia Socjaldemokratyczna – będąca największym opozycyjnym ugrupowaniem w Chorwacji – weszła w kulminacyjną fazę kryzysu wewnętrznego, który grozi jej rozpadem lub dalszym spadkiem poparcia. Oznacza to umocnienie się na scenie politycznej nowych organizacji o charakterze lewicowo-liberalnym, wywodzących się z ruchów miejskich i organizacji pozarządowych. Taka...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 447

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Kryzys na granicy polsko-białoruskiej w percepcji władz Federacji Rosyjskiej i Białorusi

Wieloaspektowy kryzys na granicy polsko-białoruskiej oraz granicach Białorusi z Litwą i Łotwą jest od kilku miesięcy sztucznie stymulowany przez reżim Łukaszenki. Zaplanowana akcja przerzutu imigrantów i uchodźców do Unii Europejskiej stanowi próbę odpowiedzi na czwarty pakiet sankcji nałożonych na Białoruś przez Unię Europejską i jej sojuszników. Celem...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 446

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Priorytetowe pola współpracy polsko-węgierskiej według prezydentów Andrzeja Dudy i Jánosa Ádera

W dniach 8-9 września 2021 r. prezydent RP Andrzej Duda złożył oficjalną wizytę w Budapeszcie. Od 2015 r. była to szósta wizyta polskiego prezydenta na Węgrzech. W tym okresie prezydenci Polski i Węgier spotykali się aż 12 razy, zarówno w ramach wizyt bilateralnych, jak i spotkań Grupy Wyszehradzkiej. Relacje polsko-węgierskie od lat są bardzo dobre,...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 445

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: bilans „zysków i strat” po protestach przeciwko intronizacji metropolity Joanikija

4-5 września 2021 r. w Cetyni doszło do protestów przeciwko intronizacji nowego metropolity Czarnogóry i Przymorza. Demonstracje miały przede wszystkim charakter polityczny i były próbą sił – oraz kolejną odsłoną konfliktu – między prezydentem Milo Đukanoviciem a obecnym rządem Czarnogóry. Przebieg i skutki polityczne wydarzeń w Cetyni pozwalają...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 444

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Norwegia przed wyborami parlamentarnymi: kwestie energetyczne i klimatyczne w centrum debaty politycznej

Wybory parlamentarne mogą wpłynąć na dalszy rozwój sektora wydobywczego w Norwegii. Duży wpływ na dyskusje polityczne wywarły ostatnie raporty Międzynarodowej Agencji Energii (IEA) oraz Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), wskazujące, że walka ze zmianami klimatu wymusza konieczność ograniczenia roli ropy naftowej i gazu ziemnego w gospodarce...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 443

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgierska narodowa fabryka leków wyprodukuje rosyjski Sputnik V oraz chiński Sinopharm

W poniedziałek, 6 września 2021 r. odbyła się uroczystość wkopania kamienia węgielnego pod narodową fabrykę leków (nemzeti oltóanyaggyár) w Debreczynie. Fabryka ma zostać uruchomiona już w przyszłym roku i ma produkować także szczepionki przeciwko COVID-19, w tym rosyjski Sputnik V i chiński Sinopharm. Inwestycja ma zwiększyć bezpieczeństwo Węgier w starciu z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Fot. Security personnel escort Patriarch Portfirije and Bishop Joanikije

Komentarze IEŚ 442

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Czarnogóra: protesty przeciwko intronizacji metropolity Joanikija

W ostatnich tygodniach intronizacja nowego metropolity Czarnogóry i Przymorza stała się jednym z najważniejszych tematów politycznych w Czarnogórze i Serbii. Protesty przeciwko intronizacji metropolity Serbskiej Cerkwi Prawosławnej w Cetyni, dawnej stolicy Czarnogóry, będącej dla Czarnogórców symbolem – odrębnej od serbskiej – czarnogórskiej historii,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 441

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Norwegia przed wyborami parlamentarnymi: duże szanse na zmianę rządu

13 września odbędą się wybory parlamentarne w Norwegii do 169-osobowego Stortingu. Sondaże przedwyborcze wskazują, że rządząca obecnie centroprawicowa koalicja mniejszościowa z premier Erną Solberg (Partia Konserwatywna) znajdzie się w opozycji. Najbardziej prawdopodobnym scenariuszem jest zmiana rządu na centrolewicowy, ale ostateczny skład będzie zależny od...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 440

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Wyjście smoka. Spór dyplomatyczny na linii Litwa-Chiny

14 września mija 30 lat od nawiązania stosunków dyplomatycznych między Litwą a Chinami. Tymczasem w przededniu zbliżającej się rocznicy w relacjach między państwami iskrzy. Chińskie władze ostrzegają, że „na świecie są tylko jedne Chiny”. Odwołują swojego ambasadora w Wilnie, czego jeszcze nigdy wcześniej nie uczyniły w stosunku do państwa członkowskiego...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 439

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Współpraca Ukrainy z MFW: w drodze do stabilności czy stabilnej zależności

Kondycja gospodarki ukraińskiej wymaga zaangażowania kapitału ze źródeł zewnętrznych. Wieloletnim kredytodawcą Ukrainy pozostaje MFW, który w latach 1994-2020, w ramach 9 planów wsparcia makroekonomicznego, przekazał Ukrainie 23,9 mld SDR[1] (ekwiwalent 35 mld USD). Warunki współpracy stawiane przez MFW są coraz bardziej krytykowane przez rząd oraz społeczeństwo...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 438

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Łotwa przygotowuje się do wyborów parlamentarnych w 2022 r.

Wybory samorządowe na Łotwie, przeprowadzone w czerwcu 2021 r., rozpoczęły nieformalny okres kampanii wyborczej i wzmożoną aktywność polityczną kandydatów, którzy zamierzają startować w wyborach parlamentarnych zaplanowanych na 1 października przyszłego roku. Na ich działania niewątpliwie wpływają również kryzys migracyjny oraz niepewna sytuacja...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 437

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Powrót Krymu do międzynarodowej przestrzeni informacyjnej

23 sierpnia 2021 r. w Kijowie odbył się inauguracyjny szczyt Międzynarodowej Platformy Krymskiej, w którym wzięli udział przedstawiciele 46 państw i organizacji międzynarodowych. Szczyt miał na celu ponowne skupienie uwagi opinii publicznej na kwestii Krymu oraz skonsolidowanie wysiłków państw, ekspertów i społeczności międzynarodowej na rzecz reintegracji Krymu z...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 436

Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Inicjatywa Trójmorza przed szczytem w Rydze: inspirowana politycznie, napędzana komercyjnie

Przyszłoroczny, Siódmy Szczyt Inicjatywy Trójmorza (The Three Seas Initiative, TSI) odbędzie się w Rydze. W obliczu głównego wyzwania, jakim dla TSI pozostaje znalezienie finansowania priorytetowych projektów w regionie, prezydent Egils Levits zapowiedział, że Łotwa planuje położyć nacisk na pozyskiwanie kapitału prywatnego, który pozwoli poprawić infrastrukturę...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 435

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Dobiegły końca narodowe konsultacje na Węgrzech

Do 25 sierpnia 2021 r. trwały rozpoczęte 1 lipca narodowe konsultacje. To jedna z form demokracji bezpośredniej na Węgrzech, która w wielu przypadkach wyparła klasyczną instytucję ogólnokrajowego referendum. Głównym celem narodowych konsultacji jest utrzymywanie mobilizacji elektoratu koalicji Fidesz-KDNP, który stanowi największą grupę odsyłającą wypełnione...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 434

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Nadchodzi zima. Przygotowania państw Europy Środkowej do zwiększonego zapotrzebowania na gaz ziemny

W państwach Europy Środkowej, podobnie jak w innych częściach kontynentu, poziom zapasów gazu ziemnego zgromadzonych w magazynach przed nadchodzącym okresem jesienno-zimowym jest niski. Sytuacja ta wynika z ograniczonej dostępności surowca. Uwarunkowania rynkowe są mało korzystne i jeżeli taka sytuacja utrzyma się w kolejnych miesiącach, pod koniec 2021 r. można...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 433

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Wybory prezydenckie w Estonii: możliwe scenariusze

30 sierpnia jednoizbowy parlament Estonii wybierze prezydenta. Po długich dyskusjach tworzące koalicję Partia Reform i Partia Centrum zdecydowały się poprzeć wspólnego kandydata – dyrektora Estońskiego Muzeum Narodowego Alara Karisa. Aby wygrać wybory, Karis musi uzyskać poparcie członków jeszcze jednej partii. Parlamentarzyści są zdeterminowani. Chcą dokonać...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 432

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Srebrenica – pamięć i zapomnienie w relacjach serbsko-boszniackich

Srebrenica stanowi symbol pamięci o wojnie w Bośni i Hercegowinie, który wykorzystywany jest w celach politycznych i w dużym stopniu odzwierciedla napięte stosunki pomiędzy stroną serbską i boszniacką. Widoczna relatywizacja, a nawet negacja zbrodni przez stronę serbską „zderza” się z podnoszonym przez stronę boszniacką zarzutem ludobójstwa, podzielanym przez...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 431

Jan Muś - Zespół Bałkański

Decyzja Wysokiego Przedstawiciela Wspólnoty Międzynarodowej w sprawie ludobójstwa w Bośni i Hercegowinie

Przyjęta przez Wysokiego Przedstawiciela Wspólnoty Międzynarodowej w Bośni i Hercegowinie decyzja penalizująca negowanie zbrodni popełnionych w BiH w czasie rozpadu Jugosławii wyznacza nowe granice dyskursu politycznego. Wynika ona z trwającego od 25 lat impasu politycznego, istniejących konfliktów etnopolitycznych oraz niemocy najważniejszych instytucji państwowych....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 430

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Bałkany Zachodnie: „małe Schengen” zmienia się w „Otwarte Bałkany”

Pod koniec lipca 2021 r. w Skopje doszło do ponownego spotkania liderów trzech państw – Albanii, Serbii oraz Macedonii Północnej – którzy niespełna dwa lata wcześniej ogłosili utworzenie tzw. „małego Schengen”. Wprawdzie inicjatywa ta spotkała się z głosami uznania ze strony UE, trzem państwom Bałkanów Zachodnich nie udało się jednak przekonać do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 429

Jan Muś - Zespół Bałkański

Polskie zaangażowanie gospodarcze w Chorwacji: stan obecny i perspektywy

Polska odnotowuje dodatnie saldo w bilansie handlowym z Chorwacją. Inwestycje polskich przedsiębiorców w Chorwacji są coraz bardziej widoczne w tamtejszej gospodarce. Międzynarodowe zobowiązania Republiki Chorwacji dotyczące przyjęcia euro jako oficjalnej waluty nie sprzyjają w chwili obecnej rozwojowi chorwackiego eksportu, ponieważ usztywniają kurs chorwackiej...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 428

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Kryzys migracyjny na Litwie: bezpieczeństwo państwa versus prawa człowieka

W tym roku z Białorusi na Litwę przybyło ponad 4100 cudzoziemców. W ocenie Litwy zwiększone przepływy migracyjne to element hybrydowej agresji białoruskiego reżimu. Ochronę granic Litwy wsparli m.in. funkcjonariusze Frontexu, ponadto od początku lipca w kraju obowiązuje sytuacja nadzwyczajna. Dodatkowo, aby ograniczyć napływ migrantów, wprowadzono nowe regulacje,...

Więcej →