Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Fot. Protest ws. białoruskich więźniów politycznych

Komentarze IEŚ 392

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

„Zabić Łukaszenkę”: ofensywa propagandowa władz Białorusi

Od marca bieżącego roku na Białorusi obserwujemy intensyfikację działań reżimu zmierzającą do stabilizacji sytuacji politycznej w państwie, czego częścią był atak wymierzony w mniejszość polską. Ważną częścią tych zabiegów jest ofensywa propagandowa władz mająca na celu zdyskredytowanie opozycji w oczach opinii publicznej. Działania te połączone są z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 391

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Dyplomacja szczepionkowa Serbii – perspektywa lokalna i globalna

Szybsze tempo szczepień w Serbii w porównaniu z państwami Unii Europejskiej jest wynikiem prowadzonej polityki zagranicznej Aleksandra Vučicia i utrzymywania dobrych relacji z Rosją, Chinami, USA i Unią Europejską. W światowym „wyścigu szczepionkowym” Serbia zajmuje obecnie wysokie miejsce pod względem osób wyszczepionych jedną lub dwoma dawkami. Państwo...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 390

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Nowy Europejski Bauhaus: wyzwania Europy Środkowej wobec efektywnego energetycznie budownictwa

Droga do ambitnego celu neutralności klimatycznej państw Unii Europejskiej wiedzie w dużej mierze przez efektywne energetycznie budownictwo. Jego tworzeniu ma sprzyjać Nowy Europejski Bauhaus – inicjatywa, która ma zebrać wiedzę i doświadczenie przedstawicieli różnych dziedzin w celu przekierowania budownictwa na niskoemisyjne tory. Państwa Europy Środkowej stoją w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 389

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Pandemia nierówności społecznych: sytuacja mniejszości narodowych i etnicznych na Łotwie i w Estonii

Na Łotwie i w Estonii pandemia uwidoczniła i pogłębiła nierówności społeczno-ekonomiczne wynikające z przynależności narodowościowej i etnicznej. Wyższa zachorowalność na COVID-19 wśród mniejszości mogła być spowodowana ograniczonym dostępem do wysokiej jakości usług zdrowotnych oraz informacji w języku ojczystym. Dodatkowo niższy status...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 388

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgry przedstawiają krajowy plan instrumentu NextGenerationEU

W środę, 12 maja 2021 r., przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen potwierdziła w mediach społecznościowych, że KE otrzymała od węgierskiego rządu krajowy plan odbudowy. Dokument ten jest niezbędny, aby móc skorzystać z unijnego Funduszu Odbudowy. W ramach tego narzędzia finansowego Węgry otrzymają 7,2 mld EUR w postaci bezzwrotnej pomocy w formie...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 387

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Odległość nie gra roli: ukraińsko-azerska współpraca gospodarczo-energetyczna

Mimo odległości Ukrainę i Azerbejdżan łączy wieloletnia współpraca gospodarczo-energetyczna. Bezpieczeństwo w basenie Morza Czarnego oraz na granicy Europy i Azji, a także naruszenie integralności terytorialnej obu państw to główne wyzwania stanowiące podstawę wspólnych interesów. Najbardziej istotna pozostaje kwestia dostaw ropy naftowej, a w przyszłości...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 386

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

„Stabilizacja” sytuacji na Białorusi

Minął rok od pierwszych wystąpień przeciw reżimowi – obecnie protesty niemal ustały, zdławione brutalnymi represjami. Alaksandr Łukaszenka ugruntowuje, z pomocą Rosji, autorytarny model rządów, a jednocześnie kryzys społeczny i ekonomiczny w państwie się pogłębia. W relacjach międzynarodowych Białoruś oddala się konsekwentnie od Zachodu, czemu towarzyszy...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 385

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: wybory z widokiem na stabilność

11 lipca 2021 r. w Republice Mołdawii odbędą się przyśpieszone wybory parlamentarne. Rozwiązanie parlamentu jest sukcesem prezydentki Mai Sandu i wspierającej ją partii PAS, jednak fakt, że doszło do niego dopiero pod koniec kwietnia 2021 r., należy uznać również za częściowy sukces sił oligarchicznych i prorosyjskich, czyli Partii Socjalistów (PSRM) i frakcji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 384

Michał Paszkowski - Zespół Wschodni

Dylematy energetyczne Ukrainy

Jednym z kluczowych, a przy tym najbardziej czytelnym elementem strategii energetycznej Rosji jest planowana rezygnacja z tranzytu gazu ziemnego do Europy przez terytorium Ukrainy. Głównymi narzędziami są gazociągi Nord Stream, TurkStream oraz Nord Stream 2 (na ukończeniu). W pełni zrealizowane inwestycje doprowadzą do zwiększenia dostępności rosyjskiego gazu ziemnego...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 383

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Gospodarki Europy Środkowej: różne oblicza pandemii COVID-19

Tak jak różny jest przebieg choroby COVID-19 u poszczególnych pacjentów, tak różny jest wpływ pandemii na poszczególne środkowoeuropejskie gospodarki. Oto kilka przykładów. Litwa na tle Unii Europejskiej w niemal najmniejszym stopniu odczuła recesję w 2020 r., jednak boryka się ze wzrostem bezrobocia. Polskę cechuje jedna z najniższych w UE stopa bezrobocia, ale...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 382

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

35 lat po katastrofie w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej

Po 35 latach awaria w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej wciąż wywiera wpływ na świadomość społeczną – nie tylko mieszkańców Ukrainy. Katastrofa czarnobylska pozostaje symbolem przemian politycznych, towarzyszących upadkowi ZSRR, przypomina też o zagrożeniach generowanych przez rozwój naszej cywilizacji. Wciąż otaczają ją legendy i atmosfera tajemniczości,...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 381

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: podejście do szczepionki Sputnik V dzieli społeczeństwo

Zakup przez premiera Słowacji Igora Matoviča (OĽaNO) szczepionki Sputnik V i wywołany tym wydarzeniem kryzys rządowy spowodowały wyraźny podział w społeczeństwie słowackim. Badania opinii publicznej pokazały bardzo duże przyzwolenie na stosowanie rosyjskiego preparatu przy jednocześnie sceptycznym podejściu do szczepionki AstraZeneca. Natomiast sondaż...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 380

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania po wyborach: Edi Rama wygrywa trzeci raz z rzędu

W Albanii 24 kwietnia odbyły się kolejne wybory parlamentarne. Zwycięstwo to oznacza, że obecny premier i szef PS Edi Rama pozostanie na stanowisku i jako pierwszy polityk w historii albańskiego parlamentaryzmu obejmie tekę premiera po raz trzeci z rzędu. Z kolei liczne protesty antyrządowe, organizowane w Albanii w 2019 r., rozczarowanie części społeczeństwa sytuacją...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 379

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Wpływ napięć ukraińsko-rosyjskich na sytuację społeczno-polityczną na Ukrainie

Zaostrzenie konfliktu na Donbasie w 2021 r. stanowi jedno z największych wyzwań, jakie stoi przed Ukrainą od czasu podpisania porozumienia Mińsk-2. Po raz pierwszy po wyborach prezydenckich 2019 r. eskalacja napięcia doprowadziła do zmobilizowania i skonsolidowania społeczeństwa ukraińskiego, co m.in. pozytywnie wpłynęło na notowania Wołodymyra Zełenskiego i jego...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 378

Agata Tatarenko - Zespół Bałkański

Szczepienia przeciwko COVID-19 w Rumunii

Od końca 2020 r. w Rumunii – zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej – realizowany jest harmonogram szczepień przeciwko COVID-19. Jak dotąd, pełną dawką zaszczepione zostało 9% populacji kraju. Wraz ze zwiększającą się liczbą zaszczepionych osób maleje nieufność społeczna co do wakcyn przeciw COVID-19. Ponadto działania władz Rumunii można wpisać w tzw....

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 377

Michał Paszkowski - Zespół Wyszehradzki

Czarne złoto w odwrocie: sektor węglowy w państwach Europy Środkowej

Przez wiele lat węgiel odgrywał dominującą rolę w procesie wytwarzania energii elektrycznej na świecie, jednak większa społeczna świadomość dotycząca zmian klimatu oraz spadek rentowności kopalń powodują, że jego znaczenie jest coraz mniejsze. Obniżenie kosztów budowy i eksploatacji innych form pozyskiwania energii, a także pandemia COVID-19 mocno wpłynęły na...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 376

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Dylematy szczepionkowe państw Grupy Wyszehradzkiej

Mija pięć miesięcy, odkąd państwa Unii Europejskiej wdrożyły programy szczepień. W ciągu tych kilkunastu tygodni każde z państw borykało się z problemami dotyczącymi płynności dostaw szczepionek Pfizer/BioNTech, Moderna i AstraZeneca, które odbiegały od pierwotnych planów przedstawianych przez Komisję Europejską. Wobec tych trudności niektóre z państw...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 375

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

„Paszport szczepionkowy”: państwa Europy Północnej wytyczają drogę UE

Cyfrowe Zielone Certyfikaty mają pomóc w swobodnym przemieszczaniu się na obszarze Unii Europejskiej w dobie pandemii COVID-19. Jako pierwsze ich opracowanie i wdrażanie na poziomie krajowym rozpoczęły państwa Europy Północnej. W Danii system tzw. paszportów szczepionkowych funkcjonuje od 6 kwietnia 2021 r. W założeniu mają umożliwić państwom znoszenie ograniczeń...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 374

Marta Drabczuk - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Wspólna wizyta ministrów spraw zagranicznych Litwy, Łotwy i Estonii na Ukrainie

Piętnastego kwietnia 2021 r. ministrowie spraw zagranicznych Litwy – Gabrielius Landsbergis, Łotwy – Edgars Rinkēvičs i Estonii – Eva-Maria Liimets na zaproszenie ministra spraw zagranicznych Ukrainy Dmytra Kułeby złożyli wizytę roboczą na Ukrainie. Był to kolejny dowód ich poparcia dla suwerenności i niepodzielności terytorialnej tego państwa w kontekście...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 373

Hanna Bazhenova | Jakub Olchowski | Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Sytuacja pandemiczna w Europie Wschodniej

Trzy państwa wschodnioeuropejskie, z różnych powodów, także politycznych, znalazły się w kontekście COVID-19 w odmiennej sytuacji i w inny sposób stawiają czoła pandemii. Różnice dotyczą także specyfiki i tempa programów szczepień. Najtrudniejsza sytuacja epidemiczna panuje na Ukrainie, natomiast w przypadku Białorusi i Mołdawii wyraźnie widoczny jest...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 372

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Elektrownia jądrowa Dukovany: panaceum na przyszłe problemy energetyczne Republiki Czeskiej

W Republice Czeskiej trwają prace związane z budową nowego bloku jądrowego w elektrowni Dukovany. W chwili obecnej rząd musi podjąć kluczowe decyzje – wybrać technologię i tym samym partnera oraz zapewnić finansowanie inwestycji. Ostateczne ustalenia zapadną już po wyborach parlamentarnych, które odbędą się w październiku 2021 r., przez co kwestia rozbudowy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 371

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: niepewna przyszłość rządu Janeza Janšy

Rząd Janeza Janšy traci poparcie partii koalicyjnych oraz większość parlamentarną, która wspierałaby jego działania. Dwie próby obalenia Janeza Janšy przez opozycję skończyły się niepowodzeniem. Partie opozycyjne nie są w stanie zapewnić większości potrzebnej do utworzenia nowego rządu. Działanie opozycji. Pierwszy wniosek o wotum nieufności wobec rządu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 370

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Małe państwa Europy Północnej w Radzie Bezpieczeństwa ONZ

Po raz pierwszy w historii w Radzie Bezpieczeństwa ONZ (RB ONZ) znajdują się dwa państwa z Europy Północnej: Estonia (2020-2022) i Norwegia (2021-2023). To szansa na wzmocnienie współpracy w obszarach, które są bliskie małym państwom, np. priorytetowym traktowaniu przestrzegania prawa międzynarodowego czy podejmowaniu wielostronnych działań dyplomatycznych w...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 369

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Powrót Stanów Zjednoczonych do gry o Ukrainę

Władze Ukrainy pokładają duże nadzieje w Stanach Zjednoczonych, licząc na ich pomoc w konflikcie z Rosją. Prezydent Biden nie zamierza jednak bezwarunkowo wspierać Ukrainy, uzależniając swoje poparcie od przyspieszenia reform wewnętrznych, a zwłaszcza demontażu systemu oligarchicznego. Dodatkowo sytuację będzie komplikować pogłębiająca się amerykańsko-rosyjska...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 368

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Eskalacja napięcia na wschodzie Ukrainy i jej potencjalne skutki (część 2)

Rosnąca liczba przypadków naruszenia zawieszenia broni na Donbasie oraz mobilizacja rosyjskich sił zbrojnych przy granicy z Ukrainą i na Krymie coraz bardziej niepokoją zarówno władze Ukrainy, jak i społeczność międzynarodową. Federacja Rosyjska eskaluje poziom napięcia, czego kluczowym celem jest najprawdopodobniej wymuszenie na Ukrainie określonych ustępstw w...

Więcej →