Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 432

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Srebrenica – pamięć i zapomnienie w relacjach serbsko-boszniackich

Srebrenica stanowi symbol pamięci o wojnie w Bośni i Hercegowinie, który wykorzystywany jest w celach politycznych i w dużym stopniu odzwierciedla napięte stosunki pomiędzy stroną serbską i boszniacką. Widoczna relatywizacja, a nawet negacja zbrodni przez stronę serbską „zderza” się z podnoszonym przez stronę boszniacką zarzutem ludobójstwa, podzielanym przez...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 431

Jan Muś - Zespół Bałkański

Decyzja Wysokiego Przedstawiciela Wspólnoty Międzynarodowej w sprawie ludobójstwa w Bośni i Hercegowinie

Przyjęta przez Wysokiego Przedstawiciela Wspólnoty Międzynarodowej w Bośni i Hercegowinie decyzja penalizująca negowanie zbrodni popełnionych w BiH w czasie rozpadu Jugosławii wyznacza nowe granice dyskursu politycznego. Wynika ona z trwającego od 25 lat impasu politycznego, istniejących konfliktów etnopolitycznych oraz niemocy najważniejszych instytucji państwowych....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 430

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Bałkany Zachodnie: „małe Schengen” zmienia się w „Otwarte Bałkany”

Pod koniec lipca 2021 r. w Skopje doszło do ponownego spotkania liderów trzech państw – Albanii, Serbii oraz Macedonii Północnej – którzy niespełna dwa lata wcześniej ogłosili utworzenie tzw. „małego Schengen”. Wprawdzie inicjatywa ta spotkała się z głosami uznania ze strony UE, trzem państwom Bałkanów Zachodnich nie udało się jednak przekonać do...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 429

Jan Muś - Zespół Bałkański

Polskie zaangażowanie gospodarcze w Chorwacji: stan obecny i perspektywy

Polska odnotowuje dodatnie saldo w bilansie handlowym z Chorwacją. Inwestycje polskich przedsiębiorców w Chorwacji są coraz bardziej widoczne w tamtejszej gospodarce. Międzynarodowe zobowiązania Republiki Chorwacji dotyczące przyjęcia euro jako oficjalnej waluty nie sprzyjają w chwili obecnej rozwojowi chorwackiego eksportu, ponieważ usztywniają kurs chorwackiej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 422

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacki Plan Odbudowy: szanse i wyzwania

Fundusze europejskie otrzymane przez Chorwację w ramach walki z następstwami pandemii COVID-19 umacniają pozycję premiera Andreja Plenkovicia na wewnętrznej scenie politycznej. Niewiadome pozostają zdolności absorpcyjne administracji chorwackiej w odniesieniu do wykorzystania dostępnych funduszy oraz ich właściwe wykorzystanie w celu transformacji gospodarczej państwa....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 417

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Serbia i Czarnogóra: pogarszające się relacje między państwami

Wraz z utworzeniem nowego rządu w Czarnogórze zakładano, że może dojść do znaczącej poprawy relacji na linii Belgrad-Podgorica. Przed niebezpiecznym „zbliżeniem się” Czarnogóry do Serbii ostrzegała wówczas nie tylko rządząca przez niemal trzydzieści lat Demokratyczna Partia Socjalistów (DPS), ale także niekwestionowany lider i prezydent Czarnogóry – Milo...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 410

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania – Turcja: wzmacnianie strategicznego partnerstwa

Od lat każdy rząd Albanii do grona swoich najbliższych sojuszników zalicza Włochy, Grecję oraz Turcję. W ciągu ostatnich dwóch kadencji premiera Ediego Ramy więzi z państwem tureckim ulegały dalszemu zacieśnianiu, czego wyrazem jest podniesienie ich do poziomu partnerstwa strategicznego. Pogłębiająca się współpraca albańsko-turecka nie stanowi jednak...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 409

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Między niemocą a koniecznością: dialog Belgrad-Prisztina z perspektywy władz Kosowa (cz. II)

Sukces opozycyjnego Ruchu „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!) w wyborach parlamentarnych w lutym 2021 r. i objęcie teki premiera przez Albina Kurtiego oznaczają, że władzę w Kosowie sprawuje obecnie ugrupowanie przez lata otwarcie krytyczne wobec efektów i kierunku dialogu Belgrad-Prisztina, prowadzonego od 2011 r. pod auspicjami UE. Jakkolwiek premier Kurti...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 406

Jan Muś - Zespół Bałkański

Węgrzy inwestują w przemysł naftowy i sektor banków w Słowenii

Węgierskie przedsiębiorstwa dokonały zakupu dwóch dużych firm w kluczowych obszarach energetyki i bankowości. Zwiększa to istotnie pozycję Węgier w Słowenii oraz współzależność gospodarczą Słowenii, Chorwacji i Węgier. Paradoksalnie jednak niewiele środków finansowych wpłynie do budżetu słoweńskiego, ponieważ obydwa „słoweńskie” przedsiębiorstwa...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 404

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Między niemocą a koniecznością: dialog Belgrad-Prisztina z perspektywy władz Serbii (cz. I)

Mimo oficjalnych deklaracji o niezmienności stanowiska w kwestii statusu Kosowa władze Serbii akceptują odrębność administracyjną i ograniczoną podmiotowość prawnomiędzynarodową Kosowa. Serbia konsekwentnie opowiada się także za kontynuacją dialogu bilateralnego pod auspicjami UE i wypracowaniem porozumienia, które zakończyłoby spór oraz pozwoliło Serbii na...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 402

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Czarnogóra: kolejny spór wokół Serbskiej Cerkwi Prawosławnej

Obecny rząd premiera Zdravko Krivokapicia od początku swego istnienia mierzy się z różnego rodzaju wewnętrznymi napięciami w Czarnogórze. Do silnych napięć dochodzi nie tylko pomiędzy rządem a prezydentem Milo Đukanoviciem czy największym ugrupowaniem opozycyjnym – Demokratyczną Partią Socjalistów, ale także w ramach koalicji rządowej. Zarzewiem konfliktu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 400

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słoweńska prezydencja w Radzie UE w cieniu kryzysów wewnętrznych i zewnętrznych

Priorytety słoweńskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej wyznaczone zostały w dużej mierze przez pandemię COVID-19. Dla władz słoweńskich najważniejszymi punktami pozostają integracja Bałkanów Zachodnich z Unią Europejską oraz Konferencja w sprawie przyszłości Europy. Skala zaangażowania rządu Janeza Janšy ograniczona jest jednak przez kryzys polityczny w...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 393

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Europa Południowo-Wschodnia: przygotowania do nowego sezonu turystycznego

Państwa Europy Południowo-Wschodniej, których gospodarki w znaczącym stopniu uzależnione są od turystyki, przygotowują się na kolejny sezon, licząc na to, że będzie on lepszy od poprzedniego. W celu zachęcenia jak największej liczby turystów do spędzenia u nich urlopu, wprowadzają różnego rodzaju rozwiązania. Ze wstępnych szacunków wynika, że tegoroczny sezon...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 391

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Dyplomacja szczepionkowa Serbii – perspektywa lokalna i globalna

Szybsze tempo szczepień w Serbii w porównaniu z państwami Unii Europejskiej jest wynikiem prowadzonej polityki zagranicznej Aleksandra Vučicia i utrzymywania dobrych relacji z Rosją, Chinami, USA i Unią Europejską. W światowym „wyścigu szczepionkowym” Serbia zajmuje obecnie wysokie miejsce pod względem osób wyszczepionych jedną lub dwoma dawkami. Państwo...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 380

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania po wyborach: Edi Rama wygrywa trzeci raz z rzędu

W Albanii 24 kwietnia odbyły się kolejne wybory parlamentarne. Zwycięstwo to oznacza, że obecny premier i szef PS Edi Rama pozostanie na stanowisku i jako pierwszy polityk w historii albańskiego parlamentaryzmu obejmie tekę premiera po raz trzeci z rzędu. Z kolei liczne protesty antyrządowe, organizowane w Albanii w 2019 r., rozczarowanie części społeczeństwa sytuacją...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 378

Agata Tatarenko - Zespół Bałkański

Szczepienia przeciwko COVID-19 w Rumunii

Od końca 2020 r. w Rumunii – zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej – realizowany jest harmonogram szczepień przeciwko COVID-19. Jak dotąd, pełną dawką zaszczepione zostało 9% populacji kraju. Wraz ze zwiększającą się liczbą zaszczepionych osób maleje nieufność społeczna co do wakcyn przeciw COVID-19. Ponadto działania władz Rumunii można wpisać w tzw....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 371

Jan Muś - Zespół Bałkański

Słowenia: niepewna przyszłość rządu Janeza Janšy

Rząd Janeza Janšy traci poparcie partii koalicyjnych oraz większość parlamentarną, która wspierałaby jego działania. Dwie próby obalenia Janeza Janšy przez opozycję skończyły się niepowodzeniem. Partie opozycyjne nie są w stanie zapewnić większości potrzebnej do utworzenia nowego rządu. Działanie opozycji. Pierwszy wniosek o wotum nieufności wobec rządu...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 366

Szczepan Czarnecki - Zespół Bałkański

Wybory parlamentarne w Bułgarii: organizatorzy protestów nową siłą polityczną

Zgodnie z przewidywaniami wybory do 45. Zgromadzenia Narodowego (ZN) w Bułgarii z 4 kwietnia 2021 r. wygrała centroprawicowa koalicja GERB-SDS premiera Bojko Borysowa. Pomimo zwycięstwa wynik uzyskany przez GERB nie umożliwia rządzącej dotychczas partii utworzenia rządu. Ponadto w nadchodzącej kadencji ZN pojawią się nieobecne wcześniej w parlamencie, opozycyjne wobec...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 365

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Vjosa Osmani prezydentem Kosowa

4 kwietnia 2021 r. Vjosa Osmani została wybrana przez Zgromadzenie na urząd prezydenta Kosowa. 38-letnia Osmani jest jednym z najbardziej popularnych polityków na kosowskiej scenie politycznej. Wybór prezydenta następuje po ukonstytuowaniu się Zgromadzenia oraz uchwaleniu wotum zaufania dla nowego rządu i kończy proces powyborczej konsolidacji głównych organów Kosowa. Z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 363

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wybory prezydenta Kosowa: wyzwania i perspektywy

Po ukonstytuowaniu się Zgromadzenia i powołaniu nowego rządu ostatnim krokiem do przezwyciężenia zaistniałej „próżni instytucjonalnej” pozostaje wybór prezydenta Kosowa przez Zgromadzenie. Naturalnym kandydatem na to stanowisko jest Vjosa Osmani, popierana przez Vetëvendosje. Większość parlamentarna na czele z Vetëvendosje dysponuje wystarczającą liczbą...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 360

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Kosowo: powstanie „drugiego” rządu premiera Albina Kurtiego

22 marca 2021 r. miała miejsce sesja inauguracyjna nowego Zgromadzenia Kosowa, wyłonionego po wyborach powszechnych z 14 lutego 2021 r. W czasie nadzwyczajnej sesji Zgromadzenia organ ten uchwalił wotum zaufania dla nowego rządu Kosowa, na czele którego – po raz drugi w ciągu ostatniego roku – stanął Albin Kurti, wieloletni lider Vetëvendosje. Przejęcie sterów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 358

Jan Muś - Zespół Bałkański

Debata na temat zmian konstytucyjnych w Bośni i Hercegowinie przybiera na sile

Promowane przez wspólnotę międzynarodową reformy ustrojowe w BiH nakierowane są na porozumienie między przywódcami Boszniaków i bośniackich Chorwatów. Ignoruje ono jednak najważniejsze problemy, z jakimi borykają się Bośnia i Hercegowina oraz jej mieszkańcy – etnicyzację polityki wraz z jednoczesnym zawłaszczeniem państwa przez poszczególne ugrupowania...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 352

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: kryzys demograficzny i jego konsekwencje

Albania od lat mierzy się z problemem znaczącego spadku ludności, spowodowanym przede wszystkim masową emigracją oraz niżem demograficznym. W zmianie trendu nie pomogły dodatki finansowe, od 2019 r. wypłacane przez państwo przy narodzinach dziecka. Zmniejszająca się liczba ludności kraju będzie jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakimi stanie rząd powstały po...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 339

Konrad Pawłowski | Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Kosowie (cz. II): przewidywane zwycięstwo Vetëvendosje i perspektywa rozwoju sytuacji politycznej

14 lutego 2021 r. w Kosowie odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne. Zgodnie z przewidywaniami wygrał opozycyjny Ruch „Samostanowienie!” (Lëvizja VETËVENDOSJE!). Wysokie poparcie dla Vetëvendosje pokazuje, że obywatele Kosowa oczekują realnych zmian w zakresie reformy państwa i poprawy sytuacji ekonomicznej, zapowiadanych przez polityków Vetëvendosje....

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 338

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Kosowie (cz. I): sukces demokracji czy kolejna odsłona wewnętrznego kryzysu politycznego?

14 lutego 2021 r. w Republice Kosowa odbyły się wybory parlamentarne, których zwycięzcą okazał się opozycyjny Ruch „Samostanowienie!”(Lëvizja VETËVENDOSJE!). W opinii wielu kosowskich Albańczyków wybory te stanowiły triumf demokracji niosący nadzieję na oczekiwane zmiany w państwie. Kolejne już przedterminowe wybory parlamentarne są jednocześnie wyrazem...

Więcej →