Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 702

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Przedterminowe wybory parlamentarne w Bułgarii – powrót Borisowa

Niedzielne wybory w Bułgarii wygrał trzykrotny były premier Bojko Borisow. Ugrupowania reformatorskie zapowiedziały przejście do opozycji. Lista potencjalnych partnerów koalicyjnych dla Borisowa jest długa, ponieważ do parlamentu wejdzie siedem ugrupowań, z których pięć gotowych jest do rozmów na temat przyszłej formuły koalicyjnej. Przyszły kształt bułgarskiej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 701

Jan Muś - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina: rynek zbytu dla sąsiednich gospodarek

Bośnia i Hercegowina stanowi istotny rynek zbytu dla chorwackich i serbskich towarów. Szczególnie istotny jest handel produktami żywnościowymi. Ogranicza on rozwój produkcji rolnej w BiH, umożliwiając tym samym rozwój sektora rolnego w Serbii i Chorwacji. Choć sytuacja ta jest generalnie niekorzystna dla gospodarki Bośni i Hercegowiny, to sprawia ona, że dla Serbii i...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 700

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Wiarygodność organizacji międzynarodowych w obliczu inwazji Rosji na Ukrainę (część 1)

Agresja Rosji na Ukrainę przyczyniła się nie tylko do przyspieszonej erozji porządku międzynarodowego, ale także do spadku zaufania wobec organizacji międzynarodowych. Ograniczona efektywność kluczowych organizacji międzypaństwowych, kontrowersyjne działania niektórych istotnych organizacji pozarządowych, a także konsekwentne lekceważenie przez Rosję prawa...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 699

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Bośnia i Hercegowina w przededniu wyborów – zmiany konieczne, ale czy możliwe?

2 października 2022 r. w Bośni i Hercegowinie odbędą się dziewiąte wybory powszechne, na poziomie państwowym, entytetskim – w Federacji Bośni i Hercegowiny oraz w Republice Serbskiej, i kantonalnym. Kampania wyborcza naznaczona jest długotrwałym wewnętrznym kryzysem politycznym oraz konfliktem rosyjsko-ukraińskim. W kampanii przedwyborczej, pomimo ścierania się...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 698

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: walka o Senat i samorząd

W dniach 23 i 24 września 2022 r. w Republice Czeskiej odbyły się wybory samorządowe oraz pierwsza tura częściowych wyborów do Senatu. W narracji przyjętej przez dwa opozycyjne ugrupowana parlamentarne, ANO byłego premiera Andreja Babiša oraz SPD Tomia Okamury, wyniki wyborów miały stanowić „referendum” wyrażające zaufanie społeczne dla koalicyjnego rządu...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 697

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Deficyt demokracji: przewidywana niska frekwencja w wyborach na Łotwie

Niska frekwencja jest istotnym problemem wielu europejskich systemów wyborczych, w tym łotewskiego. Łotwa należy do państw o stosunkowo niskim zaangażowaniu obywateli w życie polityczne kraju, ponadto spadającym z każdymi kolejnymi wyborami do Saeimy. W ostatnich wyborach parlamentarnych udział wzięło 55% uprawnionych, co jest najniższym wynikiem od czasu odzyskania...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 696

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Żniwa na Ukrainie w cieniu wojny

Kampania zbierania plonów w 2022 r. prawdopodobnie jest najtrudniejszą w historii niepodległej Ukrainy. Pełnowymiarowa inwazja Rosji spowodowała znaczne zniszczenie infrastruktury rolnej, zaminowanie pól i spadek produkcji. Kosztem nadzwyczajnego wysiłku, a nawet ofiar ludzkich, udało się zakończyć zbiór wczesnych upraw zbożowych i rozpocząć jesienną kampanię...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 695

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Cichy koniec bułgarskiej rewolucji?

Przebieg obecnej kampanii wyborczej w Bułgarii wskazuje, że poruszane w dyskusjach tematy dotyczą głównie problemów energetycznych i społecznych, wywołanych przez rosyjską agresję na Ukrainę. Kluczowe w ciągu ostatnich dwóch lat kwestie reformy wymiaru sprawiedliwości czy walki z korupcją nie są już przedmiotem politycznych debat. Powstają zatem warunki do...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 694

Łukasz Lewkowicz | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Słowacja: pandemia zwiększyła ubóstwo i zachwiała polityczną stabilność

Podczas gdy większość państw Europy Środkowej nawet w trudnym czasie pandemii COVID-19 skutecznie zwalczała ubóstwo i wykluczenie społeczne, na Słowacji problem ten się pogłębił. Równocześnie był to burzliwy okres w słowackiej polityce, z wyraźnym spadkiem poparcia dla rządu. Ubóstwo w czasie pandemii. We wrześniu Eurostat opublikował nowe dane w zakresie...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 693

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Prawo aborcyjne na Węgrzech a nowe rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych

W ubiegłym tygodniu opinię publiczną tak na Węgrzech, jak i w Europie poruszyła informacja dotycząca rozporządzenia Sándora Pintéra, ministra spraw wewnętrznych, do tzw. ustawy aborcyjnej. Jest to akt prawny regulujący kwestię terminacji ciąży na Węgrzech. Dokument został opublikowany 12 września w Dzienniku Urzędowym (Magyar Közlöny) pod nazwą: A...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 692

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Orędzie Władimira Putina z 21 września 2022 r. i jego znaczenie

21 września opublikowane zostało orędzie Władimira Putina do narodu rosyjskiego – pierwsze od czasu rozpoczęcia rosyjskiej agresji na Ukrainę. Prezydent zapowiedział w nim pomoc samozwańczym republikom donbaskim oraz wojskowo-cywilnym władzom obwodu zaporoskiego i chersońskiego w przeprowadzeniu referendów o przyłączeniu tych obszarów do Rosji. Ogłosił także...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 691

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Przedwyborcza wizyta prezydenta Turcji w Bośni i Hercegowinie: „specjalne” relacje obu państw

6 września 2022 r. prezydent Republiki Turcji Recep Tayyip Erdoğan odwiedził Bośnię i Hercegowinę. Wizyta ma związek ze zbliżającymi się wyborami powszechnymi w BiH i stanowi wsparcie dla reprezentantów boszniackiej części społeczeństwa, zwłaszcza dla lidera Partii Akcji Demokratycznej (Stranka Demokratske Akcije, SDA) Bakira Izetbegovicia. Relacje BiH i Turcji są...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 690

Michał Paszkowski | Piotr Oleksy - Zespół Bałtycki, Zespół Wschodni

Mołdawia: trudna sytuacja energetyczna i rosyjskie groźby

Mołdawski sektor energetyczny znajduje się w niezwykle trudnym położeniu. Jest to efekt wieloletnich zaniedbań osób rządzących tym państwem oraz działań podejmowanych od kilku miesięcy przez Rosję. Wysokie koszty gazu ziemnego i energii elektrycznej oraz rosnąca inflacja będą oddziaływać na notowania proeuropejskiego obozu władzy. Niepokój podsycają...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 689

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Państwa bałtyckie: kolejne ograniczenia i rosyjski odwet

Litwa, Łotwa i Estonia opowiadają się za podjęciem bardziej rygorystycznych środków w stosunku do Rosji i Białorusi. Państwa bałtyckie są aktywne na arenie międzynarodowej, a także działają na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa wewnętrznego i spójności. Wspólnie z Polską wprowadzają ograniczenia wizowe dla Rosjan, demontują pomniki z okresu sowieckiego, a...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 688

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Wybory parlamentarne w Szwecji: niewielkie zwycięstwo bloku centroprawicowego

12 września 2022 r. odbyły się w Szwecji wybory do parlamentu (Riksdagu), władz regionów oraz gmin. Kampania wyborcza była zdominowana przez sprawy wewnętrzne, w tym głównie kwestie gospodarcze oraz związane z wysoką przestępczością. Po przeliczeniu głosów z 95% komisji wyborczych minimalną przewagę ma blok centroprawicowy, który może liczyć na 175 mandatów w...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 687

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: polityczne i społeczne wyzwania rządu Petra Fiali

Trwający kryzys gospodarczy i energetyczny, będący konsekwencją agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, znacząco wpływa na sytuację wewnętrzną w Republice Czeskiej. Według badań opinii publicznej premier Republiki Czeskiej Petr Fiala (ODS) ma najniższe zaufanie społeczne spośród premierów wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, a zaufanie obywateli...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 686

Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: skandal korupcyjny w INA

Skandal korupcyjny w chorwackim przedsiębiorstwie paliwowym INA odzwierciedla proces zawłaszczania państwa przez elity polityczne związane z HDZ. Niemniej władza HDZ jest obecnie niezagrożona, mimo że rankingi odnotowują spadek popularności gabinetu Andreja Plenkovicia. Korupcja w INA stawia pod znakiem zapytania zdolność Plenkovicia do kierowania państwem i skutecznej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 685

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Rząd techniczny Gyłyba Donewa – krok w kierunku powrotu „modelu Borisowa”

Po trzech próbach utworzenia rządu prezydent Rumen Radew 2 sierpnia 2022 r. rozwiązał parlament i ogłosił datę nowych wyborów przedterminowych, które odbędą się 2 października 2022 r. Jednocześnie na stanowisko premiera rządu technicznego powołał Gyłyba Donewa. Choć głównym zadaniem rządu technicznego jest administrowanie państwem i przeprowadzenie wyborów,...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 684

Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Bułgarskie problemy z dostawami gazu ziemnego

Bułgaria, na tle wszystkich państw Unii Europejskiej, znajduje się w najtrudniejszym położeniu, jeżeli chodzi o przygotowanie do najbliższego sezonu jesienno-zimowego. Obecna sytuacja jest konsekwencją wstrzymania przez Rosję pod koniec kwietnia 2022 r. dostaw gazu ziemnego. Od tego czasu bułgarski rząd i spółki energetyczne nie podjęły konkretnych działań...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 683

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: eskalacja kryzysu koalicyjnego

6 lipca 2022 r. przedstawiciele SaS, drugiej największej partii koalicyjnej, zapowiedzieli opuszczenie rządu, jeśli do końca sierpnia nie odejdzie z niego minister finansów i lider największego ugrupowania koalicji Igor Matovič (OĽaNO). Brak dymisji Matoviča może oznaczać powstanie na Słowacji rządu mniejszościowego lub w skrajnym scenariuszu – przedterminowe...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 682

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Platforma Krymska 2022: na drodze do odbudowy integralności terytorialnej Ukrainy

23 sierpnia 2022 r. w Kijowie odbył się drugi szczyt Platformy Krymskiej – inicjatywy, która ma na celu konsolidację polityki nieuznawania zmian w międzynarodowym statusie prawnym Krymu. Znaczenie tegorocznych obrad polegało głównie na tym, że kwestia deokupacji Półwyspu ewoluowała z poziomu konieczności ochrony podstawowych zasad prawa międzynarodowego w kierunku...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 681

Jan Muś - Zespół Bałkański

Wzrost eksportu w Serbii

Władze Republiki Serbii mają powody do zadowolenia ze względu na szybki wzrost obrotów w handlu zagranicznym oraz pokrycie deficytu na rachunku obrotów bieżących bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi. Otwarte pozostaje pytanie, czy Serbii uda się utrzymać pozytywne trendy w handlu zagranicznym także w roku bieżącym. Dynamika obrotów będzie w dużym stopniu...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 680

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mołdawia: próby przebudowy sceny politycznej

Mołdawska prokuratura stawia zarzuty kolejnym czołowym politykom dwóch największych ugrupowań opozycyjnych – Partii Socjalistów Republiki Mołdawii (PSRM) oraz Partii Șor. Jednocześnie coraz bardziej uwidacznia się społeczne niezadowolenie, powodowane gwałtownym wzrostem cen. Kompromitacja partii opozycyjnych stworzyła przestrzeń do powstania nowych ruchów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 679

Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Kryzys polityczny w Czarnogórze: upadek rządu Dritana Abazovicia

20 sierpnia 2022 r. parlament Czarnogóry przegłosował wotum nieufności dla rządu Dritana Abazovicia. Kluczowym powodem upadku rządu było podpisanie 3 sierpnia 2022 r. porozumienia (Temeljni ugovor) pomiędzy rządem czarnogórskim a Serbską Cerkwią Prawosławną (SCP), gwarantującego SCP własność kościołów i klasztorów na terytorium Czarnogóry. Przeciwny...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 678

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Na równi pochyłej. Sytuacja gospodarcza Białorusi w czasie pełnowymiarowej agresji Rosji na Ukrainę (część 2)

Nowa faza rosyjskiej agresji i pośredni w niej udział reżimu Łukaszenki mają istotny wpływ na sytuację geopolityczną i gospodarczą Białorusi. Stopniowo wdrażane nowe pakiety sankcji uderzają w najbardziej dochodowe sektory białoruskiej gospodarki, które od lat uzależnione są od eksportu do Unii Europejskiej i na Ukrainę. Pogłębiająca się recesja przekłada...

Więcej →