Komentarze IEŚ | Instytut Europy Środkowej

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 502

Tomasz Pugacewicz - Zespół Wschodni

Konsensus i spory elit USA wobec rosyjskiego zagrożenia kolejną inwazją na Ukrainę

W USA dominują zwolennicy wspierania Ukrainy w walce o utrzymanie suwerenności i integralności terytorialnej oraz karania Rosji za wznowienie inwazji. Jednak w ramach tej ponadpartyjnej koalicji mają miejsce spory co do tego, jakich środków i w jakim momencie użyć. Jednocześnie na marginesie obu stron spektrum politycznego USA pojawiają się przeciwnicy zobowiązań na...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 501

Łukasz Lewkowicz - Zespół Wyszehradzki

Słowacja: kontrowersje wokół umowy obronnej ze Stanami Zjednoczonymi

12 stycznia 2022 r. rząd Eduarda Hegera (OĽaNO) przyjął projekt ramowej umowy obronnej z USA, która m.in reguluje status prawny żołnierzy amerykańskich, pozwala również na wykorzystywanie i modernizację przez stronę amerykańską słowackiej infrastruktury wojskowej. Dokument musi ratyfikować jeszcze parlament i podpisać prezydent Zuzana Čaputová. Umowa będzie...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 500

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania: spory wewnętrzne w ramach największej partii opozycyjnej

Od kilku miesięcy toczy się wewnętrzny konflikt w ramach Demokratycznej Partii Albanii. Przywództwo próbuje w niej przejąć dawny, charyzmatyczny lider ugrupowania, Sali Berisha, który ostatecznie – po objęciu go zakazem wjazdu do USA – został usunięty najpierw z grupy parlamentarnej, a następnie z samej partii. Należy się spodziewać, że problemy wewnętrzne w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Fot. Przedstawicielstwo Tajwanu na Litwie

Komentarze IEŚ 499

Aleksandra Kuczyńska-Zonik | Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Pogromca smoków. Krajowe i międzynarodowe konsekwencje sporu Litwy z Chinami

Spór dyplomatyczny Litwy z Chinami eskaluje. Nasilające się retorsje gospodarcze, uderzające w litewskich przedsiębiorców, z jednej strony prowadzą do polaryzacji litewskiej sceny politycznej, a z drugiej – przykuwają coraz większą uwagę środowiska międzynarodowego. Perspektywa krajowa. Po otwarciu na Litwie w listopadzie 2021 r. tajwańskiego przedstawicielstwa z...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 498

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Znaczenie i charakterystyka antypolskiej retoryki władz Białorusi (cz. 2)

Od masowych protestów po sfałszowanych wyborach prezydenckich w sierpniu 2020 r. władze Białorusi poprzez państwowe środki masowego przekazu kreują obraz protestów jako „zbrojnego przewrotu” zorganizowanego z zewnątrz, którym kierują zachodnie służby – głównie amerykańskie, polskie i litewskie. Do tej pory oskarżenia strony białoruskiej nie znalazły...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 497

Andrzej Szabaciuk - Zespół Wschodni

Znaczenie i charakterystyka antypolskiej retoryki władz Białorusi (cz. 1)

Od masowych protestów po sfałszowanych wyborach prezydenckich w sierpniu 2020 r. władze Białorusi poprzez państwowe środki masowego przekazu kreują obraz protestów jako „zbrojnego przewrotu” zorganizowanego z zewnątrz, którym kierują zachodnie służby – głównie amerykańskie, polskie i litewskie. Do tej pory oskarżenia strony białoruskiej nie znalazły...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 496

Jan Muś - Zespół Bałkański

Dlaczego Bośnia i Hercegowina nie może się rozpaść

10 grudnia 2021 r. parlament Republiki Serbskiej Bośni i Hercegowiny ogłosił zamiar wycofania części kompetencji przekazanych wcześniej władzom państwowym. Deklarowane przesunięcia kompetencji niewiele zmienią w instytucjonalno-prawnym systemie Bośni i Hercegowiny. Ich rzeczywistym celem jest podgrzanie atmosfery w przededniu spodziewanych reform systemu wyborczego BiH...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 495

Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Bułgaria: harwardzki duumwirat

2021 był rokiem wyborów dla Bułgarów. Dopiero za trzecim razem, w listopadowych wyborach zorganizowanych w formule 2 w 1 (wybierano jednocześnie parlament i prezydenta), wybrano parlament, który był w stanie przezwyciężyć polityczny impas i stworzyć większość zdolną do powołania rządu. Był to punkt zwrotny w pokojowej rewolucji, która trwa w Bułgarii od lata...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 494

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: wotum zaufania i priorytety gabinetu Petra Fiali (cz. 2)

13 stycznia 2022 r., niespełna miesiąc od powołania nowego rządu przez prezydenta Miloša Zemana, posiadający wyraźną większość parlamentarną, koalicyjny gabinet premiera Petra Fiali (ODS) uzyskał wotum zaufania parlamentu Republiki Czeskiej. Tydzień wcześniej tworzące nowy rząd ugrupowania zatwierdziły ostateczną wersję deklaracji programowej, opartej na...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 493

Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Republika Czeska: wotum zaufania i priorytety gabinetu Petra Fiali (cz. 1)

13 stycznia 2022 r., po ponad dwudziestogodzinnej debacie, koalicyjny rząd premiera Petra Fiali (ODS) uzyskał wotum zaufania Izby Niższej Parlamentu Republiki Czeskiej. Mimo że koalicjanci dysponowali wyraźną większością parlamentarną, przedstawiona przez nich deklaracja programowa oraz proponowany skład nowego rządu spotkały się z krytyką opozycji. Zarówno ANO...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 492

Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Wystrzał inflacji. Państwa Europy Środkowej wobec wzrostu cen

Wzrost cen będzie stanowić istotne wyzwanie dla środkowoeuropejskich gospodarek w 2022 r. Dotyczy to zarówno państw należących do strefy euro, jak i tych spoza niej. Wśród tych pierwszych – z najwyższym wzrostem cen borykają się postrzegane dotychczas jako wyjątkowo odporne na kryzys wywołany pandemią gospodarki bałtyckie, które ostatni miesiąc 2021 r....

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 491

Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Kazachstan – gra o strefę wpływów

Na początku stycznia 2022 r. w Kazachstanie doszło do gwałtownych protestów społecznych, które podobnie jak na Ukrainie w 2013 r. i na Białorusi w 2020 r. rozpoczęły się od sprzeciwu wobec pojedynczych decyzji władz, by następnie szybko przekształcić się w systemowy, szeroki opór przeciw rządzącym. Rosja, mimo wiążącego się z tym ryzyka, spróbuje...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 490

Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

OBWE w przededniu przewodnictwa Polski: trudna współpraca w środowisku (nie)bezpieczeństwa

Napięte stosunki pomiędzy państwami członkowskimi OBWE zawsze stanowiły poważną przeszkodę w osiągnięciu porozumienia, niezbędnego do podejmowania decyzji przez ministrów spraw zagranicznych. Miniony rok upłynął Szwecji na nieustannym poszukiwaniu konsensusu, który umożliwiłby sprawne funkcjonowanie tej organizacji w dynamicznym środowisku bezpieczeństwa....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 489

Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin wobec kryzysu na granicy Litwy i Białorusi

W obliczu narastającego kryzysu na granicy litewsko-białoruskiej i presji migracyjnej ze strony Alaksandra Łukaszenki partia Akcja Wyborcza Polaków na Litwie – Związek Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR) koncentrowała się na krytyce rządu litewskiego, zarówno w kwestii polityki zagranicznej Litwy wobec Białorusi, jak i lokowania migrantów w ośrodkach w regionach...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 488

Marta Drabczuk - Zespół Wschodni

Trójkąt Lubelski wobec eskalacji żądań Rosji

Reżim Putina coraz częściej wyznacza „czerwone linie”, których przekroczenie przez Zachód będzie traktowane jako zagrożenie interesów narodowych Federacji Rosyjskiej. Sam Władimir Putin oczekuje od Zachodu ustępstw w sprawie Ukrainy, które pozwolą mu dokończyć projekt powrotu tego państwa do strefy wpływów Rosji, rozpoczęty od aneksji Krymu i okupacji...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 487

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Budżet Ukrainy na 2022 rok

Rada Najwyższa Ukrainy na posiedzeniu 2 grudnia 2021 r. przyjęła Ustawę „O państwowym budżecie Ukrainy na 2022 rok”. Pomiędzy pierwszym a drugim czytaniem Gabinet Ministrów zwiększył przewidywane dochody do 1,324 bln UAH (46,29 mld USD), a wydatki do 1,499 bln UAH (52,41 mld USD). Prognozowany deficyt wyniesie 188,8 mld UAH, czyli 3,5% PKB. Rząd nazwał budżet na...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 486

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych

Albania po raz pierwszy w swojej historii będzie pełnić funkcję niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ podczas kadencji 2022-2023. Do deklarowanych priorytetów, które w czasie tych dwóch lat zamierza zrealizować, należy zaliczyć m.in. wzmocnienie roli kobiet, poszanowanie praw człowieka oraz prawa międzynarodowego, promowanie harmonii religijnej czy też...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 485

Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Bułgaria: szanse na stabilność i nadzieje na zmiany

13 grudnia 2021 r. bułgarski parlament przegłosował powstanie rady ministrów, na czele której stanął Kirył Petkow z partii Kontynuujemy Zmiany. Zakończyło to siedmiomiesięczny okres rządów technicznych. Nowy gabinet, zgodnie z oczekiwaniami społecznymi, zapowiada strukturalne reformy, modernizację państwa oraz walkę z korupcją i upolitycznieniem wymiaru...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 484

Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Między gazem a (geo)polityką: korzyści ekonomiczne i kontrowersje wokół serbsko-rosyjskiego porozumienia gazowego

25 listopada 2021 r. prezydenci Rosji i Serbii zawarli porozumienie w sprawie przedłużenia o sześć miesięcy dotychczasowych warunków zakupu gazu ziemnego przez Serbię. W sytuacji obecnych, rekordowych cen gazu ziemnego na giełdach światowych wynegocjowane rozwiązanie niesie ze sobą wymierne korzyści ekonomiczne dla strony serbskiej. Zwiększa jednak zależność...

Więcej →

Zespół Bałkański, Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 483

Konrad Pawłowski | Michał Paszkowski - Zespół Bałkański, Zespół Bałtycki

Serbia: nowe porozumienie w sprawie dostaw gazu ziemnego z Rosji

25 listopada 2021 r. w czasie spotkania w Soczi prezydenci Rosji i Serbii zawarli porozumienie na temat przedłużenia o sześć miesięcy dostaw gazu ziemnego z Rosji do Serbii na warunkach kontraktowych z 2013 r. W okresie gwałtownie rosnących cen surowca na giełdach międzynarodowych, gwarantowana do połowy 2022 r. niska cena (270 USD za 1000 m3) to duży sukces prezydenta...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 482

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgry: referendum i wybory w 2022 roku

1 grudnia 2021 r. Zgromadzenie Krajowe przyjęło uchwałę dotyczącą organizacji ogólnokrajowego referendum. Ma się ono odbyć w tym samym dniu, co wybory parlamentarne. Jednakże niebawem parlament najprawdopodobniej przedłuży obowiązywanie stanu wyjątkowego. Oznacza to, że na chwilę obecną nie sposób ustalić daty tych wydarzeń. Tło polityczne. W okresie od 11...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 481

Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Zaostrzenie sytuacji politycznej na Ukrainie

Obecną sytuację polityczną na Ukrainie można określić terminem „doskonała burza” (perfect storm) ze względu na zbieg szeregu niekorzystnych czynników zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Głównymi elementami tego zjawiska są: spadek notowań Wołodymyra Zełenskiego i partii Sługa Narodu na tle nasilającego się skandalu „Wagnergate”, dezintegracja...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 480

Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Polityka wschodnia Węgier a kryzys migracyjny na wschodniej granicy Unii Europejskiej

Władze Węgier, wyrażając solidarność z państwami dotkniętymi kryzysem migracyjnym na granicy z Białorusią (Łotwa, Litwa, Polska), nie dostrzegają jednocześnie odpowiedzialności Alaksandra Łukaszenki za jego wywołanie. Wydarzenia na wschodnich granicach Unii Europejskiej w żaden sposób nie wpłynęły na węgierskie zaangażowanie w relacje z państwami ze...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 479

Jan Muś - Zespół Bałkański

W cieniu skrzydeł Dassault Rafale: wizyta prezydenta Francji w Chorwacji

Wizyta prezydenta Republiki Francuskiej Emmanuela Macrona w Chorwacji zakończyła się podpisaniem deklaracji o partnerstwie strategicznym obydwu państw. Dokument ten ma znaczenie polityczne przede wszystkim dla premiera Andreja Plenkovicia i rządzącej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej. Rzeczywistym celem wizyty Macrona było zakończenie transakcji kupna przez Chorwatów...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 478

Agata Domachowska - Zespół Bałkański

Albania i Kosowo: kolejne wspólne posiedzenie obu rządów

26 listopada 2021 r. miało miejsce kolejne wspólne posiedzenie rządów Albanii i Kosowa – pierwsze z udziałem zarówno administracji albańskiego premiera Ediego Ramy, jak i kosowskiego szefa rządu Albina Kurtiego. Wydarzenie to odzwierciedla pogłębiające się relacje pomiędzy oboma państwami. Jednocześnie wzbudza ono zaniepokojenie w regionie oraz prowokuje dyskusje...

Więcej →