Instytut Europy Środkowej/Komentarze IEŚ
Wydawca: Instytut Europy Środkowej
ISSN: 2657-6996
  • Beata Surmacz
  • Tomasz Stępniewski
  • Agnieszka Zajdel
  • Aleksandra Kuczyńska-Zonik
  • Jakub Olchowski
  • Konrad Pawłowski
  • Agata Tatarenko

Komentarze IEŚ

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 592
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

W przeddzień 9 maja: znaczenie pomników sowieckich w Europie Środkowej

31 lat po obaleniu komunizmu w państwach Europy Środkowej w dalszym ciągu istnieją setki pomników upamiętniających żołnierzy Armii Czerwonej. Znajdują się zarówno w miejscach publicznych, jak i na cmentarzach. W ostatnich tygodniach obserwuje się liczne akty ich niszczenia jako wyraz protestu wobec rosyjskiej inwazji oraz dowód solidarności z Ukraińcami. Działania...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 591
Damian Szacawa - Zespół Bałtycki

Cała naprzód! Finlandia na kursie do członkostwa w NATO

W Finlandii toczy się intensywna dyskusja na temat członkostwa w Sojuszu Północnoatlantyckim, której towarzyszy wzrost poparcia opinii publicznej dla tego kroku. Agresja Rosji na Ukrainę zasadniczo zmienia środowisko polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Finlandii, przybliżając ją znacząco do akcesji do NATO. Oficjalnej debacie w parlamencie towarzyszy stopniowa...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 590
Jan Muś - Zespół Bałkański

Zwycięstwo opozycji w wyborach parlamentarnych w Słowenii

Wybory parlamentarne, które odbyły się w Słowenii 24 kwietnia 2022 r., przyniosły zwycięstwo nowej partii opozycyjnej. Nowy rząd będzie utworzony przez beniaminka na scenie politycznej: liberalny Ruch Wolności oraz Socjaldemokrację i Lewicę. Premierem zostanie najprawdopodobniej twórca i przewodniczący Ruchu – Robert Golob. Wybory oznaczają porażkę dotychczasowej...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 589
Anna Jagiełło-Szostak - Zespół Bałkański

Agresja Rosji na Ukrainę a stabilność Bośni i Hercegowiny – wymiar wewnętrzny, międzynarodowy i regionalny (cz. 1)

Długotrwałe podziały w polityce wewnętrznej w Bośni i Hercegowinie pomiędzy Republiką Serbską a Federacją Bośni i Hercegowiny przekładają się na brak jednomyślności bośniackich decydentów politycznych w BiH wobec konfliktu w Ukrainie. Podobnie w polityce zagranicznej BiH widoczne jest rozdarcie pomiędzy RS, przejawiającą sympatie prorosyjskie, a FBiH, która...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 588
Szczepan Czarnecki - Zespół Wyszehradzki

Problemy z rosyjskim kapitałem w Republice Czeskiej: konfiskata czy zamrożenie?

Agresja Rosji na Ukrainę wywołała w Republice Czeskiej bezprecedensową falę solidarności społecznej i politycznej. Pośród podejmowanych przez centroprawicowy, koalicyjny gabinet premiera Petra Fiali (ODS) działań znajdują się również sankcje indywidualne, obejmujące zakaz wjazdu i zamrożenie zasobów majątkowych Rosjan, którzy wspierają rosyjski reżim....

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komenatrze IEŚ 587
Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Państwa bałtyckie: rezygnacja z importu gazu ziemnego z Rosji

Pomimo uzależnienia od dostaw gazu ziemnego państwa bałtyckie zdecydowały się na wstrzymanie jego importu z Rosji. Taka decyzja wiąże się z koniecznością poszukiwania alternatywnych źródeł dostaw oraz wykorzystania w pełni istniejącej infrastruktury, która będzie rozbudowywana. Dla Litwy, Łotwy oraz Estonii kluczowa będzie współpraca regionalna, w tym także z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 586
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Krok do przodu. Trudna droga do reformy bułgarskiego wymiaru sprawiedliwości

W cieniu piętrzących się napięć w koalicji rządzącej, spowodowanych stosunkiem partnerów wobec rosyjskiej agresji na Ukrainie oraz obsadzeniem ważnych stanowisk publicznych, rząd Kiriła Petkowa dąży do zrealizowania swojego głównego celu, jakim jest reforma wymiaru sprawiedliwości. Przegłosowanie w parlamencie poprawek do ustawy o władzy sądowniczej, które...

Więcej →

Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 585
Michał Paszkowski | Łukasz Lewkowicz - Zespół Bałtycki, Zespół Wyszehradzki

Słowacja: dywersyfikacja dostaw gazu ziemnego z nieporozumieniem w rządzie w tle

Słowacja jednoznacznie potępiła atak Rosji na Ukrainę i obecnie konsekwentnie opowiada się za wprowadzeniem embarga na import surowców energetycznych i paliw. Duże uzależnienie tego państwa od dostaw gazu ziemnego wymusza potrzebę stworzenia bardziej zróżnicowanej struktury importu, co jednak w obecnych uwarunkowaniach rynkowych będzie stanowiło poważne wyzwanie. W...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 584
Andrzej Szabaciuk | Yuriy Fedoryk - Zespół Wschodni

Lwów jako centrum wsparcia migrantów przymusowych i dystrybucji pomocy humanitarnej

Agresja Rosji przeciwko Ukrainie skonsolidowała społeczeństwo ukraińskie i skutkowała powstaniem tysięcy oddolnych inicjatyw obywatelskich, wspierających armię ukraińską oraz osoby poszkodowane przez wojnę. Lwów jest jednym z kluczowych centrów pomocy ofiarom rosyjskiej napaści, pełniąc funkcję ważnego huba dystrybucji międzynarodowej pomocy humanitarnej oraz...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 583
Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Powyborczy obraz Węgier

Po tygodniu od przeprowadzonych 3 kwietnia 2022 r. wyborach do Zgromadzenia Krajowego na Węgrzech, w niedzielę, 10 kwietnia, Narodowe Biuro Wyborcze (Nemzeti Választási Iroda) podało ostateczne wyniki tak wyborów, jak i przeprowadzonego tego dnia referendum ogólnokrajowego. Rządząca koalicja Fidesz-KDNP uzyskała najsilniejszy dotychczas mandat społeczny. Z kolei...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 582
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Ciężar sankcji. Rosyjska gospodarka w obliczu wielkiej recesji

Po kilku tygodniach od rozpoczęcia wojny rosyjska gospodarka ugina się pod ciężarem sankcji, o czym świadczą krach na rynku walutowym i finansowym, rosnące inflacja, bezrobocie i ryzyko niewypłacalności oraz widmo głębokiej recesji. Bank Światowy przewiduje dwucyfrowy spadek PKB Rosji w 2022 r., zastrzegając bezprecedensową wysoką niepewność co do tych prognoz,...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 581
Jakub Olchowski - Zespół Wschodni

Ochotnicy i najemnicy w służbie Rosji

Rosyjską agresję na Ukrainę wspierają jednostki czeczeńskie Ramzana Kadyrowa, quasi-prywatne rosyjskie przedsiębiorstwa militarne, Rosja rekrutuje też ochotników z Bliskiego Wschodu. Żadna z tych formacji nie osiągnęła sukcesów ani nie miała decydującego wpływu na przebieg działań wojennych, nie uzyskano też spodziewanego efektu psychologicznego. Jednak tego...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 580
Piotr Oleksy - Zespół Wschodni

Mnogość kryzysów. Mołdawska gospodarka w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę

Rosyjska agresja na Ukrainę wstrząsnęła mołdawską gospodarką: gwałtowanie rośnie inflacja i ceny importowanych surowców, spodziewany jest również radykalny spadek tempa wzrostu PKB. Co więcej, pojawiło się ryzyko odcięcia Mołdawii od dostaw rosyjskiego gazu ziemnego. Unia Europejska oraz USA zapowiadają znaczącą pomoc humanitarną i makrofinansową. Prognozy...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 579
Jan Muś - Zespół Bałkański

Chorwacja: korupcja, fundusze europejskie i rekonstrukcja władzy

Premier Chorwacji Andrej Plenković znalazł się w trudnej sytuacji, która zagraża jego pozycji politycznej. Doniesienia medialne wskazują na kolejną aferę korupcyjną z udziałem czołowych polityków rządzącej Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej. Afera ta negatywnie wpływa na stabilność rządu oraz długofalową strategię wykorzystania funduszy europejskich w...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 578
Damian Szacawa | Michał Paszkowski - Zespół Bałtycki

Sektor energetyczny państw nordyckich: reakcje przedsiębiorstw i rządów na inwazję Rosji na Ukrainę

Państwa nordyckie w sposób jednoznacznie negatywny oceniają atak Rosji na Ukrainę, co ma swoje przełożenie na wymiar energetyczny. Działania są podejmowane zarówno przez przedsiębiorstwa energetyczne, jak i poszczególne rządy. Ich efektem będzie ograniczenie kooperacji z Rosją i większa koncentracja na działaniach służących zwiększeniu bezpieczeństwa...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 577
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wybory prezydenckie, parlamentarne i lokalne w Serbii 3 kwietnia 2022 r.: wstępne wyniki głosowania (cz. II)

3 kwietnia 2022 r. w Serbii odbyły się wybory prezydenckie, przedterminowe wybory parlamentarne oraz wybory lokalne w 14 jednostkach samorządu terytorialnego. W pierwszej turze głosowania na stanowisko głowy państwa wybrany został urzędujący prezydent Serbii i szef Serbskiej Partii Postępowej (SNS) Aleksandar Vučić. Zgodnie z przewidywaniami SNS odniosła kolejne...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 576
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Wybory prezydenckie, parlamentarne i lokalne w Serbii 3 kwietnia 2022 r.: szerszy kontekst polityczny (cz. I)

3 kwietnia 2022 r. w Serbii odbyły się wybory prezydenckie, przedterminowe wybory parlamentarne oraz wybory lokalne w 14 jednostkach samorządu terytorialnego. Tło wyborów stanowiły: wieloletnia dominacja Serbskiej Partii Postępowej na scenie politycznej, konsolidacja władzy w ręku ośrodka prezydenckiego, postępująca polaryzacja społeczna, przeciągający się spór...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 575
Hanna Bazhenova - Zespół Wschodni

Drugi front Ukrainy: kampania siewna 2022

Kampania siewna 2022 r. jest najtrudniejszą w dziejach niepodległej Ukrainy. Na skutek działań wojennych rolnicy napotykają liczne problemy z: logistyką, zaopatrzeniem w paliwo, nasionami, nawozami, środkami ochrony roślin, przerwami w dostawach maszyn rolniczych, częściami zamiennymi, urządzeniami, znacznymi utrudnieniami w eksporcie produktów rolnych, deficytem...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 574
Konrad Pawłowski - Zespół Bałkański

Agresja Rosji na Ukrainę wpływa na dynamikę kampanii wyborczej w Serbii

Agresja Rosji na Ukrainę zbiegła się z rozpoczęciem kampanii wyborczej w wyborach prezydenckich, przedterminowych wyborach parlamentarnych oraz wyborach w 14 jednostkach samorządu terytorialnego, które 3 kwietnia 2022 r. odbędą się w Serbii. Władze w Belgradzie starają się zachować neutralne stanowisko wobec wydarzeń na Wschodzie. Polityce tej towarzyszy konsekwentna...

Więcej →

Zespół Wyszehradzki

Komentarze IEŚ 573
Dominik Héjj - Zespół Wyszehradzki

Węgry: wybory parlamentarne i referendum w cieniu rosyjskiej agresji w Ukrainie

W najbliższą niedzielę, 3 kwietnia 2022 r. odbędą się na Węgrzech wybory parlamentarne. Około 8 mln wyborców wybierze 199 posłów Zgromadzenia Krajowego. W rywalizacji wyborczej liczą się dwa stronnictwa: koalicyjny Fidesz-KDNP oraz szeroki blok porozumienia opozycji. Fidesz-KDNP wybory wygra. Celem opozycji będzie z kolei pozbawienie Viktora Orbána większości...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 572
Jakub Bornio - Zespół Wschodni

Nadzwyczajny szczyt NATO z 24 marca 2022 r. – w oczekiwaniu na Madryt

W odpowiedzi na bezprecedensowe działania Rosji na Ukrainie, 24 marca 2022 r. w Brukseli odbył się nadzwyczajny szczyt Sojuszu Północnoatlantyckiego. Mimo tego, że w jego efekcie nie doszło do gwałtownego zwiększenia zdolności kolektywnej obrony, to z pewnością stanowił on istotny impuls przed zaplanowanym na czerwiec szczytem w Madrycie, kiedy to należy spodziewać...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 571
Marlena Gołębiowska - Zespół Bałtycki

Uciekać przed wojną. Doświadczenia kryzysu uchodźczego w Unii Europejskiej

Obecny napływ ludności z Ukrainy różni się od poprzedniego kryzysu uchodźczego w Europie – przede wszystkim dynamiką napływu ludności. Tylko w ciągu miesiąca z ogarniętego wojną państwa do Unii Europejskiej uciekło 3,4 mln osób, tj. ponad dwukrotnie więcej niż w całym 2015 r., kiedy to już mówiono o największym kryzysie uchodźczym od końca II wojny...

Więcej →

Zespół Wschodni

Komentarze IEŚ 570
Andrzej Szabaciuk | Yuriy Fedoryk - Zespół Wschodni

Problem osób wewnętrznie przesiedlonych po nowej fazie agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę skutkuje masowymi przemieszczeniami ludności, uciekającej przed rosyjskimi atakami. Część osób decyduje się na wyjazd za granicę, inni pozostają w regionach państwa, które nie są jeszcze objęte działaniami zbrojnymi.  W nowych warunkach Ukraina Zachodnia, w tym m.in. Lwów, stała się najbardziej pożądanym miejscem...

Więcej →

Zespół Bałtycki

Komentarze IEŚ 569
Aleksandra Kuczyńska-Zonik - Zespół Bałtycki

Stosunek mieszkańców Łotwy do uchodźców z Ukrainy

Łotewskie społeczeństwo jest podzielone ze względu na stosunek do uchodźców z Ukrainy. Już od pierwszych dni wojny Rosji z Ukrainą większość mieszkańców angażuje się w pomoc przybyłym na Łotwę. Jednocześnie rosyjskojęzyczni Łotysze twierdzą, że pomoc okazywana uchodźcom jest zbyt duża. Przyczyny takiej sytuacji są złożone i wynikają zarówno z...

Więcej →

Zespół Bałkański

Komentarze IEŚ 568
Spasimir Domaradzki - Zespół Bałkański

Macedonia Północna wobec agresji rosyjskiej na Ukrainę

Władze Macedonii Północnej zajęły jednoznacznie krytyczne stanowisko wobec agresji rosyjskiej na Ukrainę. Złożenie przez Ukrainę wniosku o członkostwo w UE wywołało jednak mieszane uczucia wśród macedońskich polityków. Wyraźne poparcie dla Ukrainy zwiększa partnerską wiarygodność Macedonii Północnej. Asertywna pozycja Serbii w regionie oraz oznaki...

Więcej →